Zodra je als Tilburger naar buiten loopt, sta je in de publieke ruimte van Tilburg. Publieke ruimte is meer dan openbare
ruimte. Het is de stad die wij samen, met elkaar, vormen. Wij willen dat de inwoners de gedeelde ruimte als schoon,
heel, veilig en groen ervaren. De publieke ruimte is niet alleen van de gemeente, deze is van iedereen. We zijn er samen
verantwoordelijk voor. Samen met onze inwoners en partners kiezen we wat er in een buurt, wijk of dorp nodig is. Elk
gebied is anders; daarop inspelen vraagt maatwerk per gebied (buurt, wijk of dorp). Dat beschrijven we in wijkagenda’s,
een leidraad voor de stappen die we samen gaan zetten.
Wat is de gewenste impact?
In het Bestuursakkoord stond deze transformatieopgave als volgt geformuleerd: "We gaan samen met onze bewoners en
bedrijven aan de slag om onze straten, buurten, parken en bossen beter te onderhouden en te beheren. We investeren in
schoon, heel, groen en veilig, waarbij we samen met de buurt bepalen op welke onderdelen de meeste inzet nodig is. Waar
nodig maken we de openbare ruimte aantrekkelijker en sociaal veilig, zodat kinderen kunnen spelen in natuurlijke
speeltuinen, jong en oud prettig kunnen wandelen door de buurt en er bankjes zijn om elkaar te ontmoeten.
Toegankelijkheid voor iedereen is daarbij belangrijk evenals een uitdagende groene omgeving die uitnodigt tot bewegen en
bijdraagt aan de gezondheid van onze inwoners."
Als je in de publieke ruimte komt dan dient de burger die als schoon, heel, veilig en groen te ervaren. Leidend daar in
is onze PACT-aanpak in drie wijken (Noord, West en Groenewoud) en de wijkagenda's in 22 buurten en wijken en dorpen. Ook
onze inwoners leveren hun bijdrage naar vermogen om de publieke ruimte schoon, heel, veilig en groen te houden. Dat gaat
lukken als we dat samen doen.
We leren dat ook in de publieke ruimte maatwerk van belang is. Generieke normen voor inrichting en onderhoud blijken
niet succesvol. De opvatting over wat schoon, heel, veilig en groen is, verschilt per buurt, wijk en dorp. Deze
inzichten vertalen we nu in onze wijkagenda's, PACT-aanpak en andere vormen van wijkgericht werken (bijvoorbeeld bij de
pilot Noordhoek in het kader van de Omgevingswet of Noord Schoon).
We hebben stappen gezet om nog beter in verbinding te komen met onze inwoners en partners in de stad. Deze intensivering
in de samenwerking levert tastbare resultaten op. Maar is nog geen gemeengoed.
De aanpak van ondermijning is een traject van lange adem. We behalen in samenwerking met onze partners kleine en grote
successen, maar we zijn nog niet klaar.
Wat is gelukt en wat is nog niet gelukt?
PACT-aanpak en wijkgericht:
-
De integrale herstructurering van het Wagnerplein is voltooid. De herstructurering bevordert met het wijkcentrum, de
bibliotheek en de sportaccommodatie de cohesie in de wijk en mensen voelen zich er veiliger dan voorheen.
-
De fysieke herstructurering van het Pater van den Elzenplein (met o.a. supermarkt, vestiging huisartsen) is voltooid
en biedt de gelegenheid na te denken over verdere herstructurering van de wijk en in verbinding met het Stappegoorgebied
en ElisabethTweeSteden.
-
Samen met de wijken (buurten/ dorpen) stellen we wijkagenda’s op. Wijkagenda‘s zijn geen doel op zich, slechts een
instrument om goed samen te werken op de schaal van de wijk/buurt of dorp en continu in gesprek te zijn met de inwoners.
We hebben 6 wijkagenda’s opgesteld, in 10 wijken zijn de wijkagenda’s in vergevorderd stadium (we hebben gesprekken
gevoerd over wat beter kan in de wijk en is de volgende stap om dit vast te leggen in wijkagenda’s) en in 6 andere
wijken voeren wij nu het gesprek met inwoners, ondernemers en partners en zijn de wijkagenda’s in ontwikkeling.
-
Tilburg daalt op de nationale lijst van onveilige steden.
-
Om te zorgen dat alle kinderen veilig naar school kunnen, werken we samen met basisscholen én hun leerlingen aan een
verkeersveiligere omgeving. We organiseren jaarlijks 'Tilburg Veilig Naar School' (TVNS) waar bijna de helft van de
scholen aan meedoet en we ondersteunen bijvoorbeeld een schoolschouw (6 scholen) om schoolroutes veiliger te maken.
Experimenten in de openbare ruimte:
-
We hebben 13 verschillende experimenten in wijken in uitvoering of uitgevoerd zoals o.a. ontstenen, realisatie van
muurschilderingen, realisatie van groene entrees en de realisatie van vaste plantvakken. De gesprekken met ouderen zijn
gestart voor de zilveren wandelroutes. De routes zijn afgestemd en worden nu uitgetekend. Dit noemen we het Kuierpad,
o.a. in de Reeshof en Tilburg Noord.
-
Er zijn groeizuilen geplaatst in lege plantvakken en de plantvakken in de Prof. Verbernelaan zijn ingericht met vaste
planten.
-
Schoon, heel, veilig en groen vraagt om maatwerk per wijk, hebben we geleerd uit experimenten in Dalem en
Gesworenhoek.
-
De gemeentelijke meldpunten voor klachten in de openbare ruimte zijn gebundeld (operatie Slagkracht). De tevredenheid
is verbeterd (score in juli was 8,4).
-
Onderhoud heeft op drukke plekken, zoals winkelcentra, een impuls gekregen.
-
Lopend, fietsend of rijdend door Tilburg valt een ding direct op: bijplaatsingen en dumpingen. De boetes op dit gedrag
zijn fors. Dat leidt helaas nog niet tot ander gedrag.
-
Ontstenen: Noordhoekring, citypark, Ringbaan West uitvoering gereed. Hasseltrotonde, Puccinilaan, Ketelhavenplein,
Gerardusplein, Dalemdreef, Tongerloplein: gepland najaar 2020. In totaal ontstenen we circa 4.200 m2.
-
Een aantal groene entrees is gerealiseerd (bv. Quirijnstoklaan).
-
Een muurschildering is gerealiseerd (Koopvaardijstraat) en hiervoor is een 0-meting uitgevoerd.
-
De bloembollenpoll is uitgevoerd: mensen staan positief tegenover bloembollen. Dit blijkt een kleine
ingreep/investering die een heel positief effect oproept bij inwoners. Daarom zijn ook veel bloembollen geplant bij de
groene entrees.
-
Het pop-up park wordt geplaatst (Jan Evertsenstraat, Jan de Witstraat, Bernardusplein: uitvoering uiterlijk mei 2020)
-
Concrete plannen voor de realisatie van nieuwe speel- en beweegplekken (Bavelpark, Zorgvlied, Urban Athletes Park in
de Reeshof).
-
Er zijn 1.500 nestkastjes ter beschikking gesteld voor in de Reeshof.
Fietstocht concernopgave experimenten
Doorbraakinitiatieven:
De veronderstelling is dat deze doorbraakinitiatieven op lange termijn een transformerende betekenis in de wijken kunnen
hebben en kunnen leiden tot fundamentele, langdurige samenwerkingen tussen stakeholders (publiek, privaat, gemeente). Om
de doorbraakinitiatieven te kunnen realiseren investeren we in een centraal doorbraakteam. In dit team zijn inhoudelijk
(fysiek, sociaal, economisch, veiligheid) en procesmatige kennis (over ‘anders werken en organiseren’) geïntegreerd. Een
doorbraakteam is nodig omdat de opgaves niet in de reguliere gemeentelijke processen kunnen worden georganiseerd en
gerealiseerd.
-
Voorbeelden van doorbraakinitiatieven zijn Food bij Stokhasselt, ArtVillage bij Ypelaerpark, en collectiever wonen in
de Kapelmeesterlaanflat, de aanpak van winkelstrips, drievoudig duurzaam in de Kruidenbuurt en de ontwikkeling van de
gemeenschapsschool aan de Schiphollaan zijn met partners ontwikkeld.
-
Parkeeroverlast is door de inzet van de scanauto verminderd.
Conclusie
Zodra je als Tilburger naar buiten loopt, sta je in de publieke ruimte van Tilburg. Publieke ruimte is meer dan openbare
ruimte. Het is de stad die wij samen, met elkaar, vormen. Wij willen dat de inwoners de gedeelde ruimte als schoon,
heel, veilig en groen ervaren. Je moet elkaar veilig kunnen ontmoeten en kunnen bewegen in een prettige groene setting.
De publieke ruimte is niet alleen van de gemeente, deze is van iedereen. We zijn er samen verantwoordelijk
voor. Samen met onze inwoners en partners kiezen we wat er in een buurt, wijk of dorp nodig is. Elk gebied is anders;
daarop inspelen vraagt maatwerk per gebied (buurt, wijk of dorp). Dat beschrijven we in wijkagenda’s, een leidraad voor
de stappen die we samen gaan zetten.
Groeit de waardering van de Tilburger voor de kwaliteit van de publieke ruimte, in de zin dat die als veiliger, schoner,
groener en heler ervaren wordt en halen we op tijd de streefniveaus?
In deze transformatie leren we dat ook in de publieke ruimte maatwerk van belang is. Generieke normen voor inrichting en
onderhoud blijken niet succesvol. De opvatting over wat schoon, heel, veilig en groen is, verschilt per buurt, wijk en
dorp. Dit leren we met onze experimenten, waarvan we eind dit jaar alle eindresultaten hebben. Deze inzichten vertalen
we nu in onze wijkagenda's, PACT-aanpak en andere vormen van wijkgericht werken. Hiermee gaan we onze koers wijzigen.
We hebben stappen gezet om zo nog beter in verbinding te komen met onze inwoners en partners in de stad. Deze
intensivering in de samenwerking levert tastbare resultaten op. Maar is nog geen gemeengoed. De aanpak van ondermijning
is een traject van lange adem. We behalen in samenwerking met onze partners kleine en grote successen, maar we zijn nog
niet klaar.